Шинэ айл үүсгэж гэрлэх нь хүний амьдрал дахь хамгийн эрхэм үйл явдал юм. Хуримын ёс нь хүн төрөлхтний ёслол төгөлдөр баяр цэнгэл юм. Гэрлэлтийн ёс нь эрх тэгш залуусын халуун хайр, нөхөрлөл, нэгэн үзүүрт сэтгэлээр барилцсан чөлөөт холбоо юм. Энэхүү эрхэм барилдлагааны үндэс нь хүний сэтгэл хүндлэлийн учраар бүтдэг харилцан дурлах, хайрлан хүндлэх өндөр ёс суртахууны харилцаа болж, тэр нь гэрлэх зан үйлд тусгалаа олжээ. Хуримын ёс нь хуримлах орчин, хуримлагч олны онцлогоос болж бага сага ялгаа бүхийболовч нийтлэг нэгэн ёс горимд хамрагдаж байна.

ХУРИМЫН НАЙРЫН ЕС

Бэр буулгах хуримлах ёслолыг ардын заншил, орчин үеийн бололцоог харгалзан 13 юмуу 18 цагаас эхлэх нь зүйтэй. Хуримчин олон гэрт орох сацуу шинэ айлын гал голомт үүсгэх ёслол болно. Хоёр залууг галын дэргэд очиход ахлаачаас

Халуун галыг эгүүтгэн<

Хал ургийн үндэс болсон

Ханат гэрээ ёслодог нь

Хамаг монголын жам аа! гэхэд ззлуус гал асаана. Дараа нь

Ураг садан барилдаж

Уньт гэрийг үүсгэхэд

Уран гоо бүсгүй нь

Утаагүй улаан галаа түлж

Уургүй улаан цайгаа чанадаг нь Улс монголын ёсоо!

гэхэд хүүхэн тогоонд цай үйж сүлнэ.Ингээд цай буцлахад дээжий нь хүүд барих ба дараа нь хадмын ахмад настнаас эхлэн хүндийн эрэмбээр цай аягална. Удаа нь идээ барина. Үүнтэй залгуулан хундага өргөж болно. Хундаганы анхныхыг хүүгийн аав, хоёрдохыг хүүхний аав, гуравдахийг нь хамт олны төлөөлөгч өргөх нь зохимжтой. Үүннй дараа мах идээ болж хоол барина. Хоол, хоолны урьд тусгайлан бэлдсэн багалзуур, хүзүү, хойт шаант, өвчүү гургалдай зэргийг тавьсан махыг хургэн хүуд барина. Энэ үед хуримын ахлаач ёст махны үг хэлнэ. Ингээд хүү махнаас хөндөн хүүхэд хоёул ёст махнаас зочдод хувь түгээнэ. Хэрэв ууц тавьсан бол нэгэн эрхэм хүн ууц таллана. Ууц тавилгүй гагц ёст махаар зоогийн тэргүүн болгосон ч болно. Ингээд бусад хоол барина. Хуримын найрыг сөн ерөөх буюу дуугаар эхлэж дунд хирд нь хуримын ерөөл хэлэх ба дараа нь зочдоос залуу хосод бэлэг барьж эхэлнэ. Ингээд дуу хуур үргэлжилнэ. Хуримын найр нь тодорхой цагтаа дуусах ёстой учир хэтэрхий сунжруулах нь эвгүй. Учир нь хуримлагч залууст хуримын баясгаланг эдлэх цаг олгох хэрэгтэй юм. Хурим төгсгөхөд молрын үг хэлнэ. Мөн найрын цэг дууг дуулж болно. Хуримын найрыг нар шингэхээс өмнө дуусгадаг. Хуримын төгсгөлд хүүхнээ хүргэж ирсэн эхийг хүргэн үддэг ёстой. Үүнээ тэмдэглэхэд, хүүгийн хадам ээж хүүхнээсээ түрүүлэн эрт ирж шинэ айлын ор дэрийг засалцан гэрийн эд өлгийг янзалдаг. Тэгж ор дэр засахад хөнжил мя-лаах үг хэлж «Бум буян дэлгэрч, өрх өсөж, үр сад олонтой, Өнөр сайхан айл болтугай! хэмээн ерөөдөг, Ийнхүү хуримын ундсэн ёслогоо дуусна.