“Улаанбаатар буян” ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал М.Мөнхзаяатай ярилцлаа.

• Олон улсын “Дурсах өдөр” гэж юу вэ. Энэ өдрийг хэзээнээс тэмдэглэж эхэлсэн бэ?

-Олон улсын “Дурсах өдөр”-ийн арга хэмжээг анх Өмнөд Америкийн оршуулгын холбооноос санаачилсан бөгөөд 2012 оноос тэмдэглэж эхэлсэн. Энэ өдөр хорвоог орхин одсон өвөг дээдэс, хайртай дотны хүмүүсээ дурсан санаж, өвөг дээдсийнхээ хэлсэн үг, захисан сургаалыг санан дурсаж тэдэндээ хүндэтгэл илэрхийлдэг. Жил бүрийн наймдугаар сард “Дурсах өдөр” тохиодог.

• Олон улсын “Дурсах өдөр”-ийг ямар улс орнууд тэмдэглэж байна вэ?

-Уг өдрийг анх 2012 онд Өмнөд Америкийн улс орнуудад тэмдэглэж байсан бол жилээс жилд хүрээгээ тэлсээр байгаа. Өнөөдрийн байдлаар Аргентин, Австрали, Болив, Бразил, Чили, Канад, Колумб, Коста Рика, Эквадор, Доминикан, Савиор, Испани, АНУ,  Гватемал, Израиль, Мексик, Шинэ Зеланд, Парагвай, Доминикан, Монгол, ОХУ, Сингапур, Хятад, Өмнөд Африк, Уругвай, Вэнэсуэл зэрэг 25 улс оронд тэмдэглэж байна.

• Олон улсын “Дурсах өдөр”-ийг улс орнууд хэрхэн тэмдэглэдэг вэ?

-Улс орон бүр “Дурсах өдөр”-ийг тухайн улс орнуудын ёс заншилтай уялдуулан янз бүрээр тэмдэглэдэг. Ихэвчлэн бурхан болоочийг нутаглуулсан газарт нь ар гэрийнхэн нь ирж тэдэндээ талархлын үгээ илэрхийлэх, сэтгэлийн үгээ бичсэн бөмбөлөг хөөргөх, мод тарих, дурсамж  ярих, тагтаа хөөргөх, зул өргөх, бага хэмжээний концерт зохион байгуулж магтан дуулах зэрэг янз бүрээр тэмдэглэдэг.

• Монгол Улсын хувьд уг арга хэмжээг хэрхэн тэмдэглэж байна вэ?

-Манай улсад уг арга хэмжээг 2015 оноос эхлэн “Буяны зан үйлийн холбоо” ТББ санаачлан буяны үйлчилгээ үзүүлдэг компаниудтай хамтран зохион байгуулсан. Энэ жил гурав дахь удаагаа зохион байгуулах гэж байна. Бид арга хэмжээгээ жил бүр Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнд наймдугаар сард зохион байгуулдаг. Өмнөх жилийн арга хэмжээнд Эрдэнэзуу хийдийн хамба лам Х.Баасансүрэн хүрэлцэн ирж сүсэгтэн олонд лекц уншсан бөгөөд дуучин Т.Дэлгэрмөрөн  хүндэт зочноор оролцон ханийнхаа тухай дурсаж, цугласан олонд ая дуугаа өргөсөн. Мөн түүнчлэн уг арга хэмжээнд хүрэлцэн ирсэн хүмүүс халин одсон хайртай дотны хүндээ сэтгэлийн үгтэй захидал бичин тэнгэрт хөөргөж, зул өргөн дүнчүүр маань хөгжөөж, бурхан бологсдыгоо дурсан хүндэтгэх арга хэмжээ болсон.  

Энэ жилийн арга хэмжээг “Улаанбаатар буян” ХХК-ийн Баруун буяны төв цогцолборт 2019 оны 09 дүгээр сарын 22-ны зохион байгууллаа. Энэхүү үйл ажиллагаанд маань Монголын бурхан шашны төв Гандантэгчэнлин хийдийн орчуулагч, багш гэвш  Д.Түвдэнцэрэн хүрэлцэн ирж “Буян үйлдэхүйн учир” сэдвээр лекц уншсан. “Улаанбаатар буян” ХХК нь сүүлийн жилүүдэд “Байгаль орчинд ээлтэй -Аюулгүй ажиллагаа”-г хангах үүднээс олон улсын хэд хэдэн стандартуудыг хангаж ажиллаж байгаа. Энэ хүрээнд хийгдсэн нэлээд ажлууд бий. Эдгээр ажилтай танилцах нээлттэй боломжийг бид олгосон. Тухайлбал хамгийн сүүлийн үеийн чандарлах зуухны технологи болон манай үйлчилгээний давуу талуудтай биечлэн танилцах боломжийг бүрдүүллээ. Мөн үндэсний хөгжмийн цөөхүүл хамтлагийн  тоглолтоос гадна хүрэлцэн ирсэн хүмүүс буян санаж мод тарих, зул өргөж, дүнчүүр маань хөгжөөсөн. 

• Уг өдрийг тэмдэглэх нь ямар ач холбогдолтой вэ?

-Оршуулгын зан үйл тэр дундаа бурхан бологсдын хойдод буян үйлдэх, сайн төрөлд эргэн залрахад нь замчлан туслах, тэднийгээ сайнаар санан дурсах нь аливаа улс үндэстний соёлын салшгүй нэг хэсэг байдаг. Түүнчлэн өвөг дээдсийн захиас, сургаалыг санан дурсаж, хүндэтгэл илэрхийлэх нь ирээдүй хойч үеийнхний хүмүүжилд эерэг нөлөө үзүүлэх чухал ач холбогдолтой. Бурхан бологсдодоо хэдий чинээ хүндэтгэлтэй хандаж, зөв сэтгэл тээн хоцрох нь тухайн айл өрхийн амьдрал дэгжин дээшлэх үндэс болдог гэж монголчууд үздэг. Мөн энэ өдөр хэн нэгэн нартаас халин одсон хайртай дотны хүмүүстээ хэлж амжаагүй үгсээ хүргэх, магадгүй харамсал тээж үлдсэн нэг нь сэтгэлийнхээ хүлээсийг тайлж тэнгэрийн оронд захидал болгон илгээж тайвшралыг олж байдаг.

Үлдэж буй хүмүүс, төрөл төрөгсөдийн ажил үйл бүтэх, өвчин зовлонгүй байх бүх шалтгаан нь бурхан болоочдоо хүндэтгэл үзүүлэх, хойдын буян үйлдэхэд байдаг гэж бурханы номд бий. Цаашид уламжлал болж явах энэ арга хэмжээ нь өөд болоочдоо дурсах, мөнх бусын зан үйлд хойч үе, залуусаа сургах, мэдлэгтэй болгох юм.