×

​СҮЙ ТАВИХ ЁС

Published: 5 жил, 9 сар өмнө

Төв баруун нутгийн халхчуудын дунд гол төлөв сүйг бод малаар (5, 7, 9 гэх мэт сондгой тоотой)хүргэх ба сүйны хэмжээг хүүхэн тал тогтооэ төдөн бодын сүй авна гэж шийддэг байжээ.Сүй бэлэг бол гэрлэлтийн баталгаа боловч хүүхнийг авгай болгон засахад зориулан нэмэрлэх өртөг бөгөөд охины тал, юу л авна гэнэ тэр ёсоор өгдөг байжээ. Сүй бэлгийн хэмжээ, утга санаа нь тухайн айлын хөрөнгө чинээний байдлаас голчлон шалтгаалах бөгөөд 25 хонь, 2 адуу, 5 тэмээ дунджаар өгдөг, ядуувтар нь 2 хонь 1 тэмээ өгдөг байв. Халуун хошоотой малыг хүйтэн хошуутай мал дагуулж өгдөг учраас сүйний мал халзан цагаан хонь буюу зөв зүстэй морины тухай ихэвчлэн ярьдаг ажээ. Сүй бэлэгт ногт морь, эвийг нийлүүлэгч цавуу, сэвийг дарагч хуурай , гал бадруулах хэт зэргийг бэлэг болгон оруулж хүүхний эцэг барьдаг ёстой байв. Шар цавуугаар нааж, шалзан хадаасаар хаднаа гэж хүүхнийг өөрийн болгож бэхлэх утга агуулга бүхий заншил бөгөөд халуун хошуутай халзан цагаан хонь, цайвар зүсмийн мориорцавуу хадаг тавьдаг байжээ. Сүй бэлэг хүргэх ёс хариу авсны дараа гүйцэтгэнэ. Зарим нутагт худ хүргэх ч гэж яригддаг. Энэ нь худ ургийн холбоо тогтоож, хүүхнийг өөрийн талын хүн болгож буй зан үйл билээ. Сүй тависны дараа хүүхэн том таван мөнгөн товруутай толгой хөлний жинтүү бүхий нүүртэй модон ор , эсгий хөшиг , хүүхний өмсгөл, зүүтгэл сүйх толгойндаруулга үсний хавчаарууд , үсний гэ, гуу мөнгөн бэл зэргийг заавал бэлтгэнэ. Сүйний гол нь авгай хүний эдэлж хэрэглэх зүйлд зориулагдаж байв. Тэрчлэн бүсгүй хүний засалд зориулж мал мөнгө хөнжлийн арьс , орны ширдэгний эсгий зэргээр худ хүргэнэ гэдэг байжээ. Энэ үеэс хойш худ ургийн холбоо тогтоож, хүү тал гэр бэлтгэж, хүүхэн тал авгай хүний хэрэглэл болон гэрийн доторхийг төхөөрч мөн харилцан хамтарч оролцох ч зүйл бас байх ажээ. Үүгээр хоёр хүний хэргийг хорин хүн баталж хэлэлцдэг учиртай болно.

Бусад мэдээ